خروجی های اضطراری (بخش اول)

خروجی های اضطراری (بخش اول)

خروجی های اضطراری ، به کارکنان مراکز صنعتی ، کارگران معادن ، فروشگاهها ، ادارات ، محل های سرگرمی و تفریح و هتل ها امکان می دهد تا به هنگام حوادث و آتش سوزی و خطرهای دیگر خود را بسرعت از مهلکه نجات دهند. زمان لازم برای خروج سریع تعداد زیادی از افراد بستگی به طراحی محل مورد نظر دارد. فرار سریع از ساختمان های یک طبقه آسان است زیرا ترک ساختمان از طریق درها و پنجره ها امکان پذیر است. استقامت بالای ساختار ساختمان در مقابل آتش، غیر مسدود بودن راههای عبور ، پلکان ، درها و راهروها شرط لازم برای خروج همگانی بی خطر می باشد.

بقیه درادامه مطلب……

منبع : www.saze20.ir

تعداد راه های خروجی اضطراری در یک ساختمان یا معدن به وضعیت جابه جایی افراد در آن نقاط بستگی دارد:

مثلاٌ خروج گروهی و یا انفرادی حرکت با نظم و ترتیب یا به صورت ناهماهنگ و بی نظم با تراکم زیاد یا با تراکم کم ، تحت فشار یا فرار آزاد در مدت کوتاه یا طولانی ، حرکت به صورت انبوه مانع از آزادی عمل فردی می شود.

حرارت (بیش از ۶۰ درجه سانتی گراد) دود مواد حاصل از سوختن مواد سمی ( کربن مونوکساید در غلظت های بیش از ۵/۰ درصد در حجم هوا ، بسیار خطرناک است ) شرایط سختی برای حرکت افراد ایجاد می نماید.

تخلیه بد تنظیم شده ، اغلب با وحشت و ترس همراه است. هر کسی سعی می کند که منطقه خطر را هر چه سریع تر ترک نماید و حداکثر نیروی جسمانی خود را به کار می برد ، تا هر چه بیش تر از منشاء خطر دور شود. ان شیوه حرکت به طرف خروجی های اضطراری ، سبب وقوع جراحات و حتی از دست دادن زندگی می گردد.

منشاء خطر ممکن است حقیقی یا واهی باشد و محل آن نیز ممکن است مشخص یا نامعلوم باشد.وحشت و ترس ممکن است حتی در مواقعی که تهویه واقعی برای زندگی و سلامت افراد وجود ندارد ، ایجاد شود.

 فرآیند خروج

خروج افراد از یک ساختمان و یا موُسسه شلوغ شامل سه مرحله می باشد :

الف) حرکت از دورترین نقاط ساختمان به طرف خروجی ها.

ب) خروج از محل کار و حرکت به سمت خروجی های اضطراری ساختمان پس از عبور از راهروها و دالان ها ، راه پله ها و غیره.

ج) حرکت به طرف خروجی ها و ورود به قسمت های مجاور

مرحله اول تخلیه بسیار مهم می باشد ، زیرا در این مرحله ساکنان نزدیک مکان وقوع خطر بوده و ممکن است در معرض شعله های آتش ، دود و دیگر مواد سمی حاصل از احتراق باشند.در این مرحله زمان تخلیه تا حد امکان باید کوتاه باشد و قبل از این که آتش گسترده شود ، لازم است ساکنان از منطقه خطر دور شوند.

مرحله دوم خطر کم تری برای زندگی دارد و ممکن است در مدت طولانی تری صورت گیرد. ایمنی در مرحله سوم نیز ، با آماده بودن فضای کافی در نزدیک خروجی های ساختمان حاصل می گردد.

در شرایط یک خروج فشرده و شلوغ ، افراد باید در صف های انفرادی از مسیرهای باریک و از بین وسایل و لوازم یا ردیف صندلی ها عبور کرده و سپس در مسیرهای عریض تر به طور گروهی حرکت نمایند. تراکم جمعیت در این رهگذرها به طول و عرض آن ها بستگی دارد. حداقل عرض یک مسیر اضطراری ۶/۰ متر برای یک صف انفرادی می باشد.

سرعت خروجی بستگی به تراکم صف جمعیت دارد ، مثلاٌ طول متوسط مسیر فرار برای یک فرد اگر اساس را طول متوسط یک قدم ( ۶۰ سانتی متر ) به اضافه یک جای پا ( ۲۰ سانتی متر ) قرار دهیم تراکم فرضی برای هر فرد مساوی ۸۰ سانتی متر    می شود. تراکم خطی حقیقی بستگی به تعداد افراد در راه فرار دارد. ( با اشغال ۱۰۰- ۵۰ درصد سطح آن ) .سرعت جابه جایی با افزایش تراکم افراد در حال حرکت کاهش می یابد.

چنانچه تراکم برای هر فرد ۱-۸/۰ متر در نظر گرفته شود ، سرعت حرکت ۷۰ متر در دقیقه خواهد بود و اگر تراکم برای هر فرد ۸۵/۰-۲/۰ متر باشد ، سرعت جابه جابجایی ۱۷- ۱۵ متر در دقیقه خواهد بود. هنگامی که تراکم خط اشباع شود ، سرعت جا به جایی به حدود ۱۶ متر در دقیقه در سطح افقی ۱۰ متر در دقیقه هنگام پایین رفتن و ۶ متر در دقیقه هنگام بالا رفتن خواهد رسید.

حداکثر زمان لازم برای تخلیه یک ساختمان با ضریب طول مسیر فرار و سرعت جا به جایی به دست می آید. وقتی که مسیر فرار باریک شود و منتهی به در خروج یا پلکان گردد سرعت جا به جایی به شدت کاهش می یابد. سرعت عبور از درها و پله ها بر اساس ظرفیت عبور افراد بر حسب متر در دقیقه و عرض خروجی محاسبه می گردد.

 ساختمان های چند طبقه

پلکان های ساختمان های چند طبقه و نورگیرهای آن ها باید از مواد مقاوم در مقابل آتش ساخته شوند تا بتوان از آن ها به عنوان راه فرار در مواقع اضطراری استفاده نمود. پهنای پله ها و اتکای آن ها و همچنین عرض درها ، راهروها و مسیرها در طبقات مختلف نباید کم تر از ۶۰ سانتی متر برای هر ۱۰۰ نفر باشد.

پلکان های مارپیچی و پله هایی که دارای شیب تند هستند ، برای فرار مناسب نیستند.

هنگام طراحی ساختمان ، باید خروجی هایی برای پشت بام ، اتاق زیر شیروانی و خروج دود در نظر گرفته شود ، راه های خارج برای فرار از آتش از طریق پنجره ها و درها ، بالکن و نردبان ها و راه های اضطراری مناسبی هستند. در ساختمان ها و صنایعی که مواد سلولزی خطرآفرین هستند ، برحسب اندازهُ ساختمان و منبع آتش زمان فرار نباید بیش از ۵/۷- ۵/۲ دقیقه طول بکشد. چنان چه موادی که تهیه می شوند از نوع الیاف قابل احتراق و مایعات قابل اشتغال باشند این زمان نباید از ۲- ۵/۱ دقیقه تجاوز نماید. راه های فرار از آتش باید در فواصل ۱۰ متری ایجاد شوند. عرض آن ها حداقل ۷۰ سانتی متر و ارتفاع نرده های اطراف آن ها یک متر ، عمق پله ها حداقل ۱۲ سانتی متر و ارتفاع آن ها تا پله بعدی به طور عمودی حدود ۲۵ سانتی متر باشد. کف پله ها و سکوها باید از ورقه های فولادی صاف یا شیاردار ساخته شده باشد. راه های فرار از گودال ها ، حفره های پی های ساختمان ، چاله های گداز سطحی و نقاط مشابه باید به وسیله سطوح شیب دار – پله های شیب دار مجهز به نرده تسهیل گردد. و راه های فرار از معادن زیر زمینی باید دارای بالابرها و خروجی های مخصوص باشند.

هر طبقه از ساختمان باید دارای نقشه مشخصی از راه های خروج اضطراری باشد و در کارگاه ها ، راهروها و در تمام مسیر خروج اضطراری نصب شوند.

کارگران باید با مقررات فرار آشنا و به وسیله تمرین های لازم آموزش دیده باشند. آشنایی آن ها با نقشه و مقررات باید در حین تمرین ها مورد بررسی قرار گیرد. ترتیب دادن یک فرار سریع در مواقع آتش سوزی و حوادث ، به عهده روُسای موُسسات ، مغازه ها ، مسوُولان ایمنی و همچنین آتش نشان ها و پلیس می باشد.

منبع: www.saze20.ir