سنگ (بخش دوم)

سنگ (بخش دوم)

سنگ ساختمانی

       سنگ ساختمانی تاریخچه سنگ یکی از ابتدایی ترین مصالح ساختمانی است که انسان برای ساختن ابزار و پناهگاهها و رفع نیاز خود استفاده کرده است . دوره های کهن سنگی و پارینه سنگی نشان دهنده دوره هایی است که در آن کاربرد سنگ بر فلز و دیگر مصالح مقدم می باشد . آثار خانه های از سنگ چیده شده در شمال ایران متعلق به ۷۰۰۰ سال پیش موجود است . در ساختمانهای سنگی از سنگ لاشه همراه با…..

بقیه در ادامه مطلب…..

منبع:  www.saze20.ir

در ساختمانهای سنگی از سنگ لاشه همراه با ملاتهای گچ و آهک استفاده شده است چنانچه باید اذعان کرد که اگرچه سنگ به علت سنگینی و مشکلات حمل و نقل و استخراج تا حدی جای خود را به مصالحی نظیر آجر داده است اما همچنان اهمیت خود را در .ساختمانهای سنگین و سخت نظیر پلها ، تونلها بهمن گیرها، دیوارهای حائل و سنگ چین ها و کرسی چین ها و غیر حفظ کرده است خواص عمومی و کاربری سنگها سنگها را به طور کلی از نظر منشاء تشکیل به سنگهای آذرین ، رسوبی و دگرگون دسته بندی می کنند . در بررسی خواص عمومی سنگها مواردی مانند مقاومت در برابر کشش ، تحمل فشار ، نفوذپذیری ، انتشار امواج ، پایداری و در نظر گرفتن امتداد لایه بندی و سطوح ضعیف در عملیات که باید در این مورد گفت که سنگها نوعا دارای سطوحی هستند که در آنها نیروی چسبندگی و اتصال دانه ها نسبت به لایه های دیگر کمتر و یا حداقل است .

       و این موارد می تواند از اهمیت زیادی در بررسی سنگها برخوردار باشد . در مجموع باید مقاومت سنگ ساختمانی بدون شیار ، رگه ، ترک ، خلل و فرج پوسیدگی و لایه سست باشد و حتی المقدور رنگی یکنواخت داشته باشد بطور کلی سنگ طبیعی را که دارای مقاومت کافی در شرایط جوی و رنگ جالبی باشد می توان در عملیات ساختمانی و به صورت .سنگ لاشه ، سنگ قواره ، سنگ باربر ، سنگ پلاک ، سنگ درپوش ، سنگ ستون و حتی به صورت ظروف و وسایل سنگی استفاده نمود طرز تهیه سنگها و انواع آن قطعات بزرگ سنگی که از معدن به دست می آورند به نام « سنگ قله » معروف است سنگ قله نباید در زیر تیغه برش خرد شود و حتی المقدور بزرگ و قابل حمل باشد سنگ قله را بوسیله دیلم ، دست انفجار و یا برش از معدن جدا می کنند و بسته به نوع جنس و کاربرد آن در کارگاه بوسیله عملیات مکانیکی آماده کار می سازند . سنگهای با کاربرد خشن و باربر را بوسیله تیشه و چکش آماده می نمایند و سنگهای تزئینی را ابتدا برش داده و در حین برش شستشو می دهند تا سنگ را شسته و خاک آن را بگیرند . آنگاه بسته به اهمیت و مرغوبیت ، آن را ساب و جلا می دهند .

       سنگهایی که در ساختمان .بکارمیروند به نامهای سنگ لاشه ، سنگ قواره ، سنگ بادبر و سنگ پلاک مرسوم می باشند که به شرح آنها می پردازیم یک ـ سنگ لاشه : سنگی است که شکل خاصی نداشته و به همان صورتی که از معدن آورده می شود بکارمی .رود و کاربرد ان در زیرسازی ها ، پر کردن فاصله بین سنگها و کف سازی خشن محدود می شود دو ـ سنگ قواره : سنگی است که از سنگ لاشه بدست می آید و در کارگاه ساختمانی با کمی تیشه کاری ابعاد منظمی یافته و دارای گوشه های معین می گردد از سنگ قواره برای دیوارهای باربر ، جدول .سازی و کف .سازی هایی که نیاز به کمی نما سازی دارن استفاده می شود سه ـ سنگ بادبر ( مالون ) : سنگی است که با تیشه کاری کاملا شکل منظمی یافته و بویژه یک طرف آن شکل صاف به خود میگیرد .سنگ بادبر را در تونل سازی ، پل سازی ، جدول سازی ، دیوار های باربر و غیر باربر ، سنگفرش و پله استفاده می کنند و یکی از عمده ترین کاربردهای مهندسی سنگ لاشه و مالون بویژه در نقاط کوهستانی اجرای قوسهای سنگی است که در پلها ، درگاهها و طاق .زیرین دالانهای سنگی مورد مصرف قرار میگیرد چهار ـ سنگ پلاک ( تزئیناتی ) : برای نما سازی در سطوح از سنگ پلاک استفاده می شود برای تهیه سنگ پلاک سنگ قله را در کارگاه سنگبری به ضخامتهای مورد نظر برش داده و سپس آن را تا حد جلا و آینه شدن ساب می دهند . سنگ تزئیناتی ارزان را از تراورتن و سنگهای گران قیمت را از گرانیت و مرمر انتخاب می کنند .

       سنگ پلاک را برای تزئینات داخل و خارج ساختمان و در کف ، دیوارپله ، کف پنجره ، کنار و زیر دیوار گچی و .وسایل تزئیناتی نظیر گلدان ، شمعدان ، جدول و جوی و غیره استفاده می کنند انواع سنگهای ساختمانی ایرانی ،عمده ترین سنگهایی که در عملیات ساختمانی در ایران بکار می روند عبارتند از : گرانیت ، سنگ سبز توف کوارتزیت ، سنگ آهک تراورتن ، مرمر ، سرپانتین ، ماسه سنگ ، شیست که به توضیح :مختصری در مورد آنها می پردازیم گرانیت : از انواع سنگهای آذرین بوده و بسیار سخت و محکم ، بادوام ، زبر و بسیار جلا پذیر است . ساب زدن و ،جلاپذیری از ساب معمولی و نمای سنگی تا مرحله اینه ای امکان پذیر است . گرانیت خرد شده را برای تهیه بتن زیر سازی جاده و راه آهن و سنگ ساختمانی آن را برای بناهای یادبود ، زیربنای تاسیسات ، تزئینات داخل و خارج ساختمان و کف سازی به کار می برند . از انواع گرانیت .ساختمانی می توان گابرو ، دیاباز ، که اصطلاحا به ان گرانیت سیاه هم می گویند نام برد کوارتزیت : این نوع سنگ که اغلب با سنگ گرانیت نیز اشتباه می شود دارای وی?گیهای متفاوت است و از گرانیت سخت تر است این سنگ با ظاهر زبر و بلوری خود قابل شناسایی است . کوارتزیت را .بخاطر ظاهر ،زبر آن بیشتر در ساختمانهای ارزان قیمت و روستایی به کار می برند . رنگ آن بیشتر قهوه ای سوخته ، سرخ .خاکستری و قهوه ای است ماسه سنگ : این سنگها از نوع رسوبی هستند که از چسبیدن دانه های سیلیس به یکدیگر به وجود آمده اند . مواد این سنگ ممکن است ، سیلیس ، اکسید آهن و یا خاک رس باشد . سختی و دوام قطعات این سنگ بستگی به نوع چسب آن دارد .

       رنگ این سنگها معمولا خاکستری ، قهوه ای ، سرخ و ارغوانی است . ماسه سنگ کاملا سیمانی شده را ممکن است کاملا خرد نموده و در زیر سازی راه آهن و جاده .ها به کار برند . همچنین ماسه سنگ کوارتزی را به عنوان ماسه ریخته گری و ماده اولیه شیشه استفاده می کنند سنگ توف : از انواع سنگهای خاکستر آتشفشان بوده که به علت چسبندگی کم ذرات آن در اثر هوازدگی پوسته پوسته .می شود و به صورت دانه های ریز از آن جدا می شود . این سنگ را به علت سبزی چشم نوازی که دارد در کار دیوار سازی پارک سازی و دیوارهای حایل استفاده می کنند سنگ آهک : از انواع سنگهای رسوبی است و در سطح وسیعی از نظر اندازه ، قواره و شکل و رنگ وجود دارد . سنگ آهک را برای تزئینات داخل و خارج ساختمان ، دیوار ، تزئینات کف ، نماسازی .مجسمه سازی و ستون سازی به کار می برند .تراورتن : این سنگ حاصل رسوبات جریانات آب گرم زیرزمینی می باشد .

       تراورتن به رنگهای سفید ، کرم و خاکستری وجود دارد ، این سنگ را برای نماسازی داخل و خارج ساختمان به کار می برند مرمر : از انواع سنگ های دگرگون است که در رنگهای سفید ، خاکستری ، سیاه ، سبز ، قرمز ، زرد و ارغوانی می باشد. سنگ مرمر را برای تزئینات و نما سازی داخل ساختمان شامل ، کف ، دیوار و .کارهای هنری بکار می برند شیست : سنگهای لایه لایه سیاه رنگ می باشند که از انواع سنگهای دگرگون هستند و به مصرف فرش کردن کف ، پیاده روها ، خیابانها ، باغها و پارکها می رسند . نکته ای که در پایان این مطلب قابل .ذکر است این می باشد که با توجه به معادن سنگهای ساختمانی در ایران و استخراج انواع آن در ایران دارای مقام سوم و چهارم جهان می باشد

انواع سنگ‌های ساختمانی

مشخصات کلی انتخاب سنگ برای مصارف ساختمانی

       سنگ‌های مورد استفاده در کارهای ساختمانی باید دارای مشخصات زیر باشند:

       ۱– بافت سنگ باید ساختمانی سالم داشته باشد، یعنی بدون شیار، ترک و رگه‌های سست باشد (کرمو نباشد)

       ۲– بدون هرگونه خلل و فرج باشد

       ۳– پوسیدگی نداشته باشد

       ۴– یکدست، یکنواخت و همگن باشد

       ۵– سنگ ساختمانی نباید آب زیاد جذب کند، لذا نباید:

       الف- در آب متلاشی یا حل شود

       ب- تمام یا قسمتی از آن بیش از ۸ درصد وزن خود آب بمکد

       ۶– سنگ ساختمانی نباید آلوده به مواد طبیعی و مصنوعی باشد

       ۷– سنگ باید شرایط فیزیکی و شیمیایی محیط را تحمل کند، لذا باید:

       الف- در برابر باد، یخبندان، تغییرات دما و در صورت وجود جریان آب در مقابل آن و کلیه عوامل فرسایش مقاومت کند

       ب- در برابر محیط‌های شیمیایی اسیدی و قلیایی و همچنین عمل آبکافت و اکسیداسیون مقاومت کند

       ۸– مقاومت فشاری برای قطعات باربر نباید کمتر از ۱۵۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع باشد

       ۹– در مقابل سایش مقاوم باشد

طبقه بندی سنگ‌های طبیعی براساس BS812

       گروه بازالت: آندزیت، بازالت، پرفیریت‌های قلیایی، دولومیت ها، اپیدیوریت، لامپروفیر، کوارتز-دولویت و اسپلیت

       گروه فلینت: چرت، فلینت

       گروه گابرو: دیوریت قلیایی، گنایس قلیایی، گابرو، هورن بلند، نوریت، پریدوتیت، پیکریت و سرپانتینت

       گروه گرانیت: گنایس، گرانیت، گرانودیوریت، پگناتیت، کوارتز-دیوریت و سینیت

       گروه سنگ‌های ماسه‌ای و آذرین: آرکوز، گریویک، ماسه سنگ و توف

       گروه هورن فل: همه سنگ‌های ناشی از دگرگونی غیر از مرمر

       گروه سنگ آهک: دولومیت، سنگ آهک و مرمر

       گروه شیست ها: فیلیت، شیست و اسلیت

       گروه پروفیری: آپلیت، داسیت، فلسیت، گرانوفیر، گراتوفیر، میکرو گرانیت، پروفیری، کوارتز-پروفیریت، ریولیت و تراشیت

       گروه کوارتزیت: گانیستر، ماسه سنگ‌های کوارتزیتی و کوارتزیت دوباره بلوری شده

       اثر یخبندان

       تخریب بر اثر یخبندان در قسمت هایی از ساختمان نظیر محل درپوش ها، سایه بان ها، کرسی بنا و کف پنجره‌ها بیشتر دیده می‌شود. عموما سنگ آهک و دولومیت بیش از ماسه سنگ در معرض تهاجم اثر یخبندان هستند.

       مرمر، شیت و گرانیت به علت تخلخل اندک تحت تاثیر اثر یخبندان واقع نمی‌شوند.

       پوسیدگی فلزات

       آب بارانی که از سطوح مس و آلیاژهای آن به سطح سنگ آهکی می ریزد باعث ایجاد لکه‌های سبزرنگی می‌شود. زنگ زدگی حاصل از مواد آهنی و فولادی بسیار سخت و دشوار از روی سطوح متخلخل سنگ‌ها پاک می‌شوند. بیشترین آسیب دیدگی ناشی از انبساط زنگ زدن قطعات آهنی و فولادی داخل سنگ کاری نما رخ می‌دهد. به این منظور کلیه قطعات فلزی مورد استفاده در نصب سنگ نما باید ضدزنگ باشند.

       آتش

       آتش به ندرت موجب تخریب کلی در کارهای سنگی شود. ولی سطح نمای گرانیت، مرمر و ماسه سنگ‌ها ممکن است در اثر آتش سیاه یا خرد شوند.

       سنگ‌های آهکی عموما تحت تاثیر آتش قرار نمی‌گیرند، فقط سنگ‌های با رنگ روشن به علت اکسید شدن آهن موجود در آنها برای همیشه صورتی رنگ می‌شوند.

سنگ (بخش اول)

سنگ (بخش دوم)

سنگ ها

منبع:  www.saze20.ir